
ԳՐԻԳՈՐ Ա. ԳՐԻԳՈՐԵԱՆ
Շաբաթ, Յունիս 1, 2013 երեկոյեան ժամը 8:00-ին կազմակերպութեամբ Նիւ Եորքի “Արմէն Գարօ“ կոմտէի, Նիւ Եորքի Հայ Կեդրոնում (Վուտսայտ) տեղի ունեցաւ Հայաստանի Առաջին Հանրապետութեան 95-ամեակի տօնակատարութիւնը:
Հանդիսութիւնը սկսեց, Հանրապետութեան օրհներգի նուագով որը “թրոմփեթով“ կատարեց պատանի Պետրոս Վանէսը:
“Արմէն Գարօ“ կոմիտէի եւ կազմակերպիչ յանձնախմբի անունից, բացումը կատարեց ընկ. Արա Գաբրիէլեանը, բեմ հրաւիրուեցին, Արժանապատիւ քահանաներ` Տ. Մեսրոպ քհնյ. Լագիսեան եւ Տ. Նարեկ քհնյ. Թրթռեան, որոնք միասնաբար օրհնեցին սեղանը:
Հանդիսութեան ներկայ էին` Հ.Յ.Դաշնակցութեան Բիւրոյի անդամ ընկ. Յակոբ Խաչատրեանը: Կ. Կոմիտէի հերթապահ եւ փոխ հերթապահ ընկերներ` Ռիչըրտ Սարաճեանը եւ Անդրանիկ Գասպարեանը:
Համազգայինի Շրջանային Վարչութիւնը ներկայացնում էր` ընկերուհի Արեւիկ Գաբրիէլեանը: Սրահը լեցուն էր, միութիւնների, կազմակերպութիւնների անդամներով եւ համակիրներով:
Ընկ. Արա Գաբրիէլեանը, իր բացման խօսքի մէջ նշեց.- “սիրելի ընկերներ եւ յարգելի բարեկամներ պատմութեան մէջ կան անկիւնադարձային նշանակութիւն ունեցող թուականներ, որոնց մասին անդրադառնալն ու ըստ արժանւոյն գնահատելը, չափազանց կարեւոր է եւ միաժամանակ ուսանելի: Մայիս 28ը այդպիսի թուականներէն մէկն է: Դարերով, պետականութիւնից զուրկ մեր ազգը, Եղեռնէն յետոյ կորստեան եզրին կանգնած, շնորհիւ Դաշնակցութեան կարեւոր դերակատարութեան ու ազգային միասնական ուժերի լարումով հայրենիքի փոքրիկ հողաշերտի վրայ ստեղծեց մեր անկախ հանրապետութիւնը, որի 95րդ տարեդարձն ենք ուրախութեամբ տօնում այսօր: Պէտք է միշտ յիշենք, որ եթէ չստեղծուէր այդ հանրապետութիւնը, այսօր չէինք ունենար ներկայ Հայաստանը, որուն հետ այնքան յոյսեր կապած ենք բոլորս: Դաշնակցութիւնը 70 տարի սփիւռքում սրբութեամբ պահեց առաջին հանրապետութեան խորհրդանիշները` Եռագոյնը, պետական զինանշանն ու մէկ օրհներգը: Դաշնակցութիւնը այդ խորհրդանիշներով, նոր սերունդներ դաստիարակեց“: Ընկ. Արան, իր խօսքը շարունակելով նշեց “Դաշնակցութիւնը շատ անելիք ունի Հայաստանի, հայ ժողովուրդի եւ տակաւին չլուծուած Հայ Դատի նկատմամբ“:
Ընկ. Արան նշեց, որ Բիւրոյի անդամ եւ Հայաստանի Ազգային Ժողովի Պատգամաւոր ընկ. Վահան Յովհաննիսեանը իրենից անկախ պատճառներով չկարողացաւ ներկայ գտնուիլ այս օրուան բանախօսութեան համար, բայց միաժամանակ ուրախ ենք, որ գլխաւոր բանախօսութիւնը պիտի կատարի Գերագոյն Մարմնի անդամ եւ Հայ Դատի Կեդրոնական յանձնախումբի ատենապետ ընկ. Յակոբ Խաչատուրեանը:
Ընկ. Արան տուեց ընկ. Յակոբ Խաչատրեանի կենսագրականը եւ վարած ազգային կուսակցական եւ մասնագիտական աշխատանքները:
Ընկ. Յակոբը նախ ողջունեց ներկաներին եւ նշեց որ իր երիտասարդական տարիները անց է կացել Նիւ Եորքի մէջ, շուրջ 30 տարի առաջ:
Ընկ. Յակոբը նշեց “Հ.Յ. Դաշնակցութեան ղեկավարութեամբ եւ ժողովրդի մասնակցութեամբ կերտուեց Մայիսեան սխրանքը, փշրեց վերջին դարերու ստրկական հոգեբանութիւնը, հայ ժողովրդի մէջ ստեղծելով յոյս իր ապագայի նկատմամբ: Մայիս 28ով ոչ միայն հիմք դրուեցաւ Հայաստանի առաջին հանրապետութեան այլ հայ ժողովրդի մէջ ստեղծեց ազատութեան հուրը, մինչեւ Ղարաբաղեան ազատատենչական հերոսամարտերը: Այսօր այս արժէքներով կը սնուցենք հայ ժողովուրդը թէ Հայաստանում եւ թէ հայապատկան այլ հողերու վրայ: Այսօր հայ ժողովրդի գլխաւոր երկու հատուածներ այս արժէքներու շաղախով կիմաստաւորեն մէկ ժողովրդի, մէկ ազգի պատկանելիութեան տեսլականը: Հայաստանի պարագային Հ. Յ.Դաշնակցութեան արթուն պահակի ներկայութիւնը կը դրսեւորուի ազգային գաղափարախօսութեամբ ընկերային արդարութեան հաստատմամբ, ներքին քաղաքական կեանքի կարեւոր դերակատարութեամբ եւ ժողովրդավարական կարգերի մարզերից ներս գործունէութեամբ: Այս պատճառով է որ անհրաժեշտ է ամրապնդել, պետականութեան հիմքերը եւ ստեղծել իրական ժողովրդավարութիւն, կարեւոր է միաժամանակ մեծ պայքար սկսել արտագաղթի ծաւալման դէմ“:
Ընկ. Յակոբը կարեւոր համարեց Դաշնակցութեան դերակատարութիւնը Արցախեան հիմնախնդրի բարւոք լուծման համար, հանգամանօրէն խօսեց “Ջաւախքի խնդրի կարգաւորման շուրջ, կոչ արեց միասնական համագործակցութեամբ յամառ եւ շարունակական պայքար մղել հայ ժողովրդի իրաւունքների պաշտպանութեան եւ Հայ Դատի վերջնական յաղթանակի համար“:
Պատրաստուած էր ճոխ ընթրիք: Ուրախ մթնոլորտը շարունակուեց մինչեւ ուշ գիշեր:
Նուագում էր Գէորգ Արթինեանի խումբը:

Արեւելեան շրջանի Կ.Կոմիտէի ներկայացուցիչ,
Յակոբ Խաչատուրեան (Հ.Յ.Դ. Բիւրոյի ներկայացուցիչ)
եւ օրուան հանդիսավար Արա Գաբրիէլեան
ՍՐՏԻ ՑԱՒՈՎ, ԵՐԿՈՒ ՏՈՂՈՎ
ԱՐՄԻՆԷ ՄԻՆԱՍԵԱՆ
Նիւ Եորք
Մեծ ուրախութեամբ Յունիս 1-ի երեկոյեան ներկայ եղայ Նիւ Եորքի մէջ կատարուող Մայիս 28-ի տօնակատարութեան:
Սակայն ի ցաւօք սրտի, կարճ միջոցում, ուրախութիւնս տխուր վախճան ունեցաւ երբ յատուկ հրաւիրուած նուագախմբի երգիչը տեղի տուեց արաբերէն լեզուով երգի:
Իսկ մինչ այդ երգուեց մի քանի մեր ժողովրդական երգերից, որոնց մէջ նշմարւում էր, դարձեալ, արաբական եւ մեզ ոչ սիրելի պետութեան երգերի եղանակները հայերէն բառերով:
Հանդիսութեան ներկայ էին պատուելի հիւրեր մօտակայ նահանգներից եւ յարգելի օրուայ բանախօսը, որը պատշաճօրէն եւ լաւապէս անդրադարձաւ Մայիս 28-ի օրուայ տօնակատարութեան փառահեղ յաղթանակի իրագործութեան, պատմութեան-իմաստին եւ դրան հետեւող նպատակնիրի երազանքներին` տեղի տալով այսօրուայ Ազատ եւ Անկախ Հայաստանի գոյութեան:
Յարգելի բանախօսը յատկապէս անդրադարձաւ Հ.Յ.Դ.-ի դերը Սփիւռքի մէջ կատարած իր մեծածաւալ աշխատանքներին, սերմանելու հայ պատմութիւնն ու հայ լեզուն, հայրենիքից դուրս ապրող հային: Պահպանումը հայ մշակոյթի. հայ ազգ ապրելու նպատակով:
Ժամը 11-ը անց էր. նախքան հանդիսութեան աւարտին, արաբական երգի ընթացքին, դժկամօրէն ու տխրադէմ թողեցի սրահը:
Ամբողջ գիշերը մի միտք էի անում. արդեօ՞ք որ ազգը իր անկախութեան տօնակատարութեան հանդիսութեան մի ուրիշ ազգի երգը կ՛երգի:
Միթէ՞ այստեղ ապարդիւն է մեր տքնաջան աշխատանքն ու զոհաբերութիւնը հայ մշակոյթի պահպանման խնդրում: Չէ որ ազգերը գոյատեւում են իրենց մշակոյթի պահպանումով:
Արդէն եւ իսկ, ամերիկածին սերունդը շատ առիթը չունի մասնակցելու հայկական միջավայրի, լինի դա կազմակերպութիւն, տօնակատարութիւն, բանախօսութիւն կամ մի այլ հայկական ձեռնարկ: Վստահաբար կարող եմ ասել, որ բարձր-դպրոցական, ընկերային եւ գործի շրջանում իսկ հայերէն խօսելու առիթը չի ներկայանում: Եւ նոյնիսկ որոշ հայ ընտանիքներում աւելի շատ տիրապետում է ոչ հայերէն լելուն: Ուրեմն, այսպիսի հայրենասիրական տօնակատարութիւնները պէտք է, որ լեցնեն այդ պակասը որոշ չափով, իմացնել տալու եւ խրախուսելու ազգապահպանումի կարեւորութիւնը հայրենիքից դուրս ափերում:
Յաջորդ օրը լսեցի, որ իմ մէկնումից յետոյ երգուել է հայրենասիրական, յեղափոխական երգեր: Բայց ինչու՞ ոչ սկիզբէն, երբ մուտք էինք գործում դէպի սրահ, գոնէ փառաւորուէինք եւ ուրախանայինք մեզ այքան մօտիկ ու սիրելի, մեր սքանչելի հայրենասիրակն ու յեղափոխական երգերով, որ լսելիս կարծես ինչ որ մի անասելի հայկական զգացում է առաջանում երակներիդ մէջ քո պապենական հողից հեռու:
Ինչո՞ւ մեր կանաչ դաշտերի ու նորաբուս հասկերի ջուրը պղտորենք ու յետոյ աշխատանք տանենք պարզելու: Ախր ինչո՞ւ … :
Փառք Մայիս 28-ը կերտող անմահ հերոսների յիշատակին:
Յաւէտ ապրի մեր Անկախ Հայաստանը: