0
0
ԵՐԵՒԱՆ, “Երկիր“, “Արմէնփրէս“.- Մարտ 30ին, Երեւանի “Անի Փլազա“ պանդոկին մէջ տեղի ունեցաւ պաշտօնական բացումը Հ.Յ.Դ. Հայ Դատի յանձնախումբերու չորրորդ խորհրդաժողովին, որուն իրենց մասնակցութիւնը բերին աւելի քան քսանըհինգ յանձնախումբերու եւ գրասենեակներու վաթսուն ներկայացուցիչներ:
Խորհրդաժողովի օրակարգին վրայ էին հետեւեալ հիմնական հարցեր, որոնց կարգին Հայոց Ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչումն ու պահանջատիրական պայքարի նպատակով ի գործ դրուած աշխատանքները, հայ-թրքական յարաբերութիւնները, Ատրպէյճանի հակահայ քաղաքականութեան դէմ պայքարը, Հայաստանի արտաքին քաղաքականութիւնն ու մարտահրաւէրները, Ջաւախքի հայութեան իրաւունքներու պաշտպանութեան ի խնդիր կատարուած նախաձեռնութիւնները:
Ներկայացուցիչները ժամանած էին Արժանթինէն, Պրազիլէն, Միացեալ Նահանգներէն, Արաբական Միացեալ Էմիրութիւններէն, Լիբանանէն, Կիպրոսէն, Գանատայէն, Հայաստանէն, Արցախէն, Եգիպտոսէն, Աւստրալիայէն, Իրանէն, Ռուսիայէն, Ուրուկուէյէն, Սուրիայէն, Վրաստանէն, Քուէյթէն, Ֆրանսայէն, Երուսաղէմէն:
Բացման պաշտօնական հանդիսութեան ընթացքին արտասանած իր խօսքին մէջ Հ.Յ.Դ. Բիւրոյի անդամ Վահան Յովհաննիսեան անդրադարձաւ այն երեւոյթին, թէ Հայաստանի հասարակութեան մօտ միշտ հարցում մը կ՛առաջադրուի, որ Հայ Դատի պայքարը այսօր արդիակա՞ն է, եւ կարելի՞ է արդիւնքներ ապահովել:
“Այսօր աւելի հրատապ հարց չկայ, քան Հայ Դատի պայքարը: Ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչման համար պայքարի գործընթացը շարունակւում է նաեւ այսօր, եւ դա սկսել են հասկանալ նաեւ օտարերկրիացիները: Ցեղասպանութեան դէմ չպայքարել նշանակում է մահանալ, քանզի ցանկացած կենդանի օրկանիզմի համար գոյատեւման ձեւը պայքարն է, եւ մեր պայքարը հէնց այս ուղղութեամբ է գնում: Դա չի նշանակում, որ Հայաստանում առկայ անարդարութեան դէմ պէտք չէ պայքարել, որ Հայաստանում պիտի չհաստատուեն ժողովրդավարական կարգեր, բայց մենք պէտք չէ մոռանանք, որ Հայաստանի բոլոր հարցերի հիմնական խորքը, ի վերջոյ, հետեւանք է Ցեղասպանութեան: Եւ ուրեմն‘ համարել, որ Ցեղասպանութեան ճանաչման համար պայքարը, Արցախի ճանաչման համար պայքարն այնքան էլ ակտուալ չեն եւ պէտք է կեդրոնանալ միայն լոքալ (տեղական), գաւառական մակարդակի իջեցուած տեղական խնդիրների վրայ, արդիւնք չի բերի“, ըսաւ ան` շարունակ շեշտելով, որ Ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչման համար չպայքարիլ կը նշանակէ մահանալ, որովհետեւ գոյատեւման միակ ձեւը պայքարն է:
Խօսելով Հայաստանի բարձր մակարդակներու վրայ տարուելիք աշխատանքներուն անհրաժեշտութեան մասին` Վահան Յովհաննիսեան յայտնեց, որ Հայաստանի խորհրդարանը ունի տասնեակի հասնող պատուիրակութիւններ, որոնցմէ ամէնէն կարեւորներն են` ԵԱՀԿի, ՆԱԹՕի, “Եուրանեսթ“ի եւ այլ կառոյցներու մէջ գործող հայկական պատուիրակութիւնները, սակայն “Մեր խորհրդարանական կազմը, մեղմ ասած, պատրաստ չէ դիւանագիտական աշխատանքների: Միջազգային կառոյցների խորհրդարանական վեհաժողովները, կազմակերպութիւնները որպէս այդպիսին բաղկացած են մարդկանից, որոնք այս կամ այն թեմային լաւ չեն տիրապետում, ինչը հասկանալի է, քանի որ նրանք պատգամաւորներ են: Շատ յաճախ նրանք յայտնւում է ինչ–որ ուժային կեդրոններից եկող թելադրանքի կամ կեղծ ներշնչած գաղափարների թելադրանքների տակ, կամ էլ, որը շատ յաճախ հանդիպում է, նաեւ թուրք–ատրպէյճանական լոպպիստական կազմակերպութիւնների ազդեցութեան տակ““, ըսաւ Յովհաննիսեան:
Անոր համաձայն, թէեւ խորհրդարանական դիւանագիտութիւնը շատերուն համար անկարեւոր կը թուի, բայց եւ այնպէս կան այնպիսի օրինակներ, որոնք ցոյց կու տան, թէ ընդունուող բանաձեւերը կրնան վտանգաւոր հետեւանքներ ունենալ, նոյնիսկ եթէ ոմանք զանոնք անկարեւոր նկատեն: Յովհաննիսեան առաջարկեց ամուր կերպով կառչիլ եւ մեծ կարեւորութիւն տալ խորհրդարանական դիւանագիտութեան: Ան միջազգային կառոյցներուն մէջ ծաւալած աշխատանքի ծիրին մէջ յատուկ կերպով անդրադարձաւ Ցեղասպանութեան ճանաչման հարցին, տնտեսական ներդրումներուն, ինչպէս նաեւ` Արցախի ճանաչման հարցին:
Այս խորհրդաժողովին ընթացքին խօսք առաւ նաեւ Հ.Յ.Դ. Գերագոյն Մարմինի ներկայացուցիչ Արմէն Ռուստամեան, որ կոչ ուղղեց մեր բարձրացուցած հայկական հարցերուն համար ճակատաբաց պայքար մղելէ չվախնալու, ըլլան անոնք Հայոց Ցեղասպանութեան, Արցախին կամ հայ-թրքական յարաբերութիւններուն վերաբերող:
Խօսելով Հայաստանի արտաքին քաղաքականութեան մարտահրաւէրներուն մասին` ան նշեց, որ այսօր արտաքին քաղաքականութեան օրակարգէն անքակտելի է ո՛չ միայն Հայոց Ցեղասպանութեան ճանաչման պարագան, այլ նաեւ` հատուցման խնդիրը: “Հայ Դատի գաղափարախօսութիւնն ապահովում է թէ՛ նախաձեռնողականութիւն, թէ՛ անխոցելիութիւն: Նախաձեռնողականութիւնն այն է, որ Հայ Դատի գաղափարախօսութեան հիմքում ընկած է պահանջատիրութիւնը, իսկ պահանջատիրութիւնը մեր ոտնահարուած իրաւունքների վերականգման արդիւնքն է: Սա պէտք է լինի մեր օրակարգում եւ դրանից պէտք չէ վախենալ, որովհետեւ Հայ Դատի մեր պայքարը ցոյց տուեց, որ մեր գաղափարախօսութիւնն անխոցելի է, քանզի մեր պահանջներն արդար են եւ լիովին տեղաւորւում են միջազգային նորմերի մէջ. մենք չենք պահանջում աւելին, քան դրա իրաւունքը ունենք“, եզրակացուց Ռուստամեան:
Միւս կողմէ, Ֆրանսայի Հայ Դատի յանձնախումբի ներկայացուցիչներ ներկայացուցին մամլոյ ասուլիս մը եւ յայտնեցին թէ, ըստ ֆրանսական լրատուամիջոցներուն, Ցեղասպանութիւններու ժխտումը քրէականացնող օրինագիծը վիժեցնելու նպատակով նախորդ տարուան ընթացքին Թուրքիա ծախսած է հարիւր միլիոն տոլար:
