
Եգիպտոսի մէջ Յունիս 30-ին կատարուած իշխանափոխութենէն խիստ անհանգստացած է Թուրքիան, որ կ՛ընդդիմանայ Եգիպտոսի նոր իշխանութիւններուն եւ կը պահանջէ նախկին նախագահ Մուրսիի վերադարձը: Թուրքիոյ այս կեցուածքը կ՛անհանգստացնէ եգիպտական որոշ շրջանակներ, որոնք ժամանակը ճիշդ կը նկատեն` Թուրքիոյ դէմ տարբեր ուղղութիւններով միջազգային արշաւներ սկսելու: Ոմանք Թուրքիոյ դէմ այս արշաւներու շարքին կարեւոր ուղղութիւն կը նկատեն Հայոց Ցեղասպանութեան ճանաչումը:
Եգիպտական “Սատա Պալատ“ օրաթերթը Յուլիս 20-ին հրատարակեց “Թուրքիան եւ Հայոց Ցեղասպանութիւնը“ խորագրեալ յօդուած մը, որ ստորագրուած է եգիպտացի լրագրող Մոհամետ Մանտուրի կողմէ:
Մանտուր կը գրէ. “Թուրքիոյ վերջին կեցուածքները եւ անոր մասնակցութիւնը Սուրիոյ, Լիպիոյ եւ վերջապէս Եգիպտոսի արիւնալի դէպքերուն, մեզի կը յիշեցնեն 98 տարի առաջ Թուրքիոյ կողմէ իրագործուած Հայոց Ցեղասպանութեան իրողութիւնը: Թուրքիոյ կողմէ Համաշխարհային Ա. Պատերազմին ընթացքին գործուած Հայոց Ցեղասպանութիւնը 2015-ին պիտի բոլորէ իր 100-ամեակը: Բռնարարքներուն մասին կան պատմական փաստեր եւ ապացոյցներ, Թուրքիա տակաւին կը մերժէ ճանչնալ իր գործած ոճիրը: 1915-ին Էրտողանի նախահայրերը, օգտագործելով միջազգային անտեսումի քաղաքականութիւնը, իրագործեցին մարդկային պատմութեան մէջ մեծագոյն ոճիրը` հայկական ջարդը, որ ծանօթ է նաեւ Հայոց Ցեղասպանութիւն անունով: Ըստ երեւոյթին, Ցեղասպանութիւնը դարձեալ հորիզոնին վրայ կը փայլի` նկատի ունենալով օսմանեան արիւնարբու ժամանակաշրջանը վերադարձնելու Էրտողանի ախորժակները Թուրքիոյ դրացի երկիրներու մէջ: …. Լիպիոյ մէջ Էրտողանի դաւադրութիւններուն արձանագրած յաջողութիւնները եւ ժողովուրդը աղքատութեան մատնելը, ինչպէս նաեւ` Սուրիոյ տագնապին ակնյայտօրէն միջամտելը եւ Եգիպտոսի մէջ Իսլամ եղբայրներուն զօրակցիլը, մեզի կը յիշեցնեն հայ ժողովուրդին դէմ թուրքերուն գործած ցեղասպանութիւնը: … Այս հանգրուանին Հայոց Ցեղասպանութեան անդրադառնալը` Եգիպտոսի եւ Հայաստանի համար մեծ կարեւորութիւն ունի: Հայաստան մնայուն կերպով պահանջած է աշխարհի երկիրներէն ճանչնալ թուրքերուն կողմէ իրագործուած Հայոց Ցեղասպանութիւնը: Ան ցարդ կրցած է 20 պետութեան ճանաչումը ապահովել: Հայոց Ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչումը ապահովելու համար Եգիպտոսի արտաքին գործոց նախարարութեան կողմէ ամէն ջանք ի գործ պէտք է դրուի` Թուրքիոյ վրայ միջազգային ճնշում բանեցնելու եւ եգիպտական ներքին հարցերուն անոր միջամտութիւնը կասեցնելու նպատակով: Ինչպէս ծանօթ է, հայերը Եգիպտոսի հետ ունին պատմական յարաբերութիւններ: Թուրքիայէն բռնագաղթած հայութիւնը նախընտրեց ապրիլ Եգիպտոսի եւ Պիլատ Շամի մէջ, մինչեւ որ 90-ական թուականներուն Հայաստան իր անկախութիւնը հռչակեց եւ հայ ժողովուրդը ունեցաւ անկախ պետութիւն: Բայց եւ այնպէս, եգիպտահայերը նախընտրեցին բնակիլ իրենց հիւրընկալած երկրին մէջ, իսկ թրքական նենգ քաղաքականութեան ի տես աւելի քան կարեւոր դարձաւ Հայ Դատին զօրակցութիւն ապահովելը…“:
Միւս կողմէ եգիպտական “Մալ“ օրաթերթը (Յուլիս 31) կը յայտնէ, թէ Եգիպտոսի Իսլամ եղբայրականացման դէմ ժողովրդային ճակատը վերջերս հանդիպում ունեցած է եգիպտահայ պատուիրակութեան մը հետ: Ճակատը պատուիրակութեան յայտնած է, թէ ինք պատրաստ է հայկական պահանջները օրինական բոլոր միջոցներով հետապնդելու եւ Էրտողանի դէմ դատական հարց բարձրացնելու միջազգային քրէական դատարանին առջեւ` տրուած ըլլալով, որ ան Թուրքիոյ կառավարութեան ներկայացուցիչն է:
Ճակատի իրաւաբան Թարեք Մահմուտ պատուիրակութենէն ստանձնած է փաստաթուղթեր: Մահմուտ յայտնած է, թէ ինք մօտ օրէն մամլոյ ասուլիսի մը ընթացքին պիտի բացայայտէ հայերուն դէմ գործուած թրքական բոլոր արարքները եւ միջազգային քրէական դատարանին դիմելու թուականը:
ՄԻՋԻՆ ԱՐԵՒԵԼՔԻ ՀԱՅ ԴԱՏԻ ԳՐԱՍԵՆԵԱԿ
Օգոստոս 2, 2013