0
0
ԳԱՐԵԳԻՆ ՔԱՀԱՆԱՅ ՊԵՏՈՒՐԵԱՆ
Մարդկային կեանքը իր խորհրդաւոր կազմուածքով իր մէջ կը ներգրաւէ այնպիսի նկարագիրներ, որոնք իսկապէս կշիռք մը ու բարոյական պատկեր մը կը պարգեւեն անոր:
Ծնողքի հասկացողութիւնը կեանքի առաջին իսկ օրերէն, տիրական ներկայութիւն եղած է պատմութեան մէջ: Հոգատարութեան, ապահովութեան եւ սիրոյ կեդրոն մըն է ընտանիքը որ կը բաղկանայ ծնողներէ ու զաւակներէ:
Ամէնէն նուիրական հաստատութիւնը մարդուն համար ընտանիքն է, եւ հարկ է որ այդպէս ըլլայ: Ընտանիքը եւս ունի իր նուիրապետական կառուցուածքը, զոր ինքնին ընկերութիւն մըն է, զայն առաջնորդող հօր եւ մօր տիպարներով, անոնց հսկողութեան եւ իմաստուն ղեկավարման ներքեւ:
Ընտանիքը իր գաղափարաբանութեամբ շատ խոր ու բարձրագոյն աստիճան յարգանքի արժանի միջավայր մըն է, որուն երդիկին ներքեւ սերունդներ ծիլ կ՛առնեն, կը ճիւղաւորուին եւ կ՛արմատաւորուին: Անոնց առընթեր, անոնք կը դաստիարակուին, կ՛ուռճանան բարոյական եւ մարդկային սկզբունքներով, կրօնական ու ազգային ժառանգութեամբ, որոնք անմասն մէկ բաժինն են այս կեանքին:
Հայրութեան մասին խօսելով կամ անոր մեծութեան մասին խորհելով, ինքնաբերաբար կը խօսինք ընտանիքի մասին: Ընտանիքը կը հիմնադրուի հօր ու մօր ներկայութեամբ եւ անոնց որոշումով: Հայրութիւնը ինքնին խորհուրդ մըն է, զոր հայրութեամբ կ՛ըմբռնուի, հասկացողութեան կու գայ, կը լիցքաւորուի եւ առաւել կը հասուննայ անձի մը համար, ինչպէս է պարագան մայրութեան:
Հայրութիւնը, պաշտօնէ մը կամ տիտղոսէ մը աւելի պատասխանատուութիւն է, նուիրում ու հաւատարմութիւն: Բարձրագոյն աստիճանի գիտակցութիւն, եւ մնայուն օրինակի դերակատարութիւն ընտանիքէն ներս:
Տիեզերքի երեսին չկայ ոեւէ հայր, որ ինքզինք կրնայ զերծ նկատել այս պարտաւորութիւններէն, որովհետեւ հայրութիւնը իր էական հասկացողութեամբ, կը տարածուի բոլոր հայրերուն վրայ ու բոլոր հայրերուն համար:
Կարեւոր չէ թէ այսօր կրնանք նաեւ հակառակ տիպարներ տեսնել մեր չորսդին, սակայն անոնք միայն դժբախտութիւններ են, որոնք երբեք չեն կրնար խաթարել հայրութեան նուիրականութիւնն ու գուցէ սրբութիւնը:
Հօր մը տիրական ներկայութիւնը իր ընտանիքի գլխուն, որպէս հոգատար ու խնամակալ, աշխատասէր ու նուիրեալ էակ, կրնան արդարացնել իր հայրութիւնը, այլապէս ան կը դառնայ պարզապէս ներկայութիւն եւ անօրինակելի անհատականութիւն:
Հայ ժողովուրդի մօտ հայրութիւնը վաղուց արդէն նուիրականացած իրողութիւն է, որովհետեւ մեր կեանքին մէջ մեծ դեր ունեցած են եւ ունին մեր հայրերը, որոնք իրենց ընտանիքներուն եւ անկէ դուրս համայնական մեր մեծ ընտանիքներուն մէջ իրենց վիթխարի դերը ունին:
Մեր հայրերը ուղղակի եւ գործնական ներշնչում են մեր ընտանիքներէն ներս, լաւագոյն տիպար ու վստահելի յենարան մեր մայրերուն նման: Պատմութեան էջերը երբ անգամ մը եւս թերթատենք, հոն պիտի տեսնեք, թէ հայ հայրերը ինչ տեսակ նկարագրի տէր մարդիկ եղած են, որոնց համար իրենց ընտանիքը անգերազանցելի եւ մաքրամաքուր կառոյց է:
Ճիշտ այդ պատճառով, թշնամիները առաջին հերթին մեր հայրերուն վնաս հասցուցին, զանոնք անհետացուցին, հեռու քշեցին իրենց տուներէն ու ընտանիքներէն, զիրենք զրկելով իրենց հայրական կոչումէն, որպէսզի շատ աւելի դիւրաւ կարենային ոչնչացնել մեր անմեղ մայրերը, քոյրերն ու եղբայրները:
Սակայն այդ ծրագիրը երբեք ալ չյաջողեցաւ, որովհետեւ մեր հայրերուն թողած աւանդը, անոնց օրինակն ու բարձրագոյն տիպարը փոխանցուեցաւ մեր ընտանիքներու անդամներուն, որոնք արիաբար շարունակեցին ապրիլ, գոյատեւել եւ հայրերուն յիշատակը յաւերժացնել:
Հայ հայրերուն ու մայրերուն չարչարանքն ու նահատակութիւնը նոր աւիշով զարդարեց իրենց ընտանիքները, որոնք աշխարհով բոլոր ներկայութիւն ցոյց տուին ու իրենց ծնողաց դաստիարակութեան հիման վրայ սերունդներ կերտեցին:
Ուրեմն այսօր եւս մեր ներկայ ընկերութեանց ճգնաժամային պահերուն, նոյն գիտակցութիւնը կը պահանջուի հայ ընտանիքներէն, ըլլալու գիտակից, նուիրեալ, ընտանիքը սիրող ու ամէն միջոցի դիմող, այդ ընտանիքի ամուր գոյութեան, շարունակութեան ու բեղմնաւորման ի խնդիր:
Ընտանիք կազմելը արժէք մըն է, սակայն այդ ընտանիքը պահելը պատիւ, արժանիք, նուիրական առաքելութիւն եւ օրհնութիւն է: Ուստի ոեւէ անհատ իրաւասու չէ զայն քայքայելու, այլապէս այդ առաքելութիւնը զուրկ կ՛ըլլայ բարոյական արժէքէ, մարդկային չափանիշներէ, Աստուածային օրհնութենէ եւ կը ծառայէ միայն այլոց վատ օրինակ հանդիսանալու եւ այս աշխարհի խաղաղութիւնը խանգարելու:
Որքան ալ որ խառնուինք օտար ընկերութիւններու եւ օտարամուտ եւ ինչու չէ շատ յաճախ քանդիչ ու քայքայիչ միջավայրերու, որպէս հայ ազգի զաւակներ պարտաւոր ենք պահել մեր դարաւոր ժառանգութիւնները, որոնց կարգին է ընտանիքի կազմութիւնը, անոր պահպանութիւնն ու անշարժութիւնը, այլապէս չենք կրնար կոչուիլ արժանաւոր զաւակներ այս դարաւոր ու անգերազանցելի ուժ ունեցող ազգին` Հայկազնեան ազգին:
Ողջ ու առողջ մնան բոլոր հայրերը, եւ անոնց լաւ, բարի, ազնիւ ու քաջ օրինակը խթան հանդիսանայ գալիք սերունդներուն:
ՀԱՅՐԻԿԻՍ
ԳՐԻՇ ԴԱՒԹԵԱՆ (Քալիֆորնիա)
Դու իմ գլխին հովանաւոր Արարատ ես, հայր,
Ամպ ու զամպի դէմ ամրակուռ իմ վահանն ես, հայր:
Երկրից երկիր թէ զօրք ելնեն ու բախուեն թափով,
Դու ես պաշտպան մեր տան յարկի, դու զօրավար հայր:
Կեանքի կռւում փոթորկալից ես կորած զինուոր,
Բազկիդ թափը իմ թիկունքին` անյաղթ ուժ է հայր:
Արդարութիւնն ու աշխատանքն են կենաց հիմքը,
Քրտինքն արդար աշխատանքի ճակտիդ ծով է, հայր:
Տանը, խաղաղ մեր յարկի տակ, նստել ենք հացի,
Առատութեան մեր սփրոցի աղ ու հացն ես, հայր:
Ես լացակում մի պատանի դպրոցի ճամբում,
Կեանքի ճամբում թեւատակիս դասագիրքն ես, հայր:
Դու լուռ սիրով հսկում ես իմ բախտի հիմնարկման,
Ծռուած քարը շտկել տալիս, ճարտար վարպետ, հայր:
“Որդին հօրից լաւ պիտ ապրի“, խօսքդ է իմաստուն,
Դա էլ հաւատքս է լինելու երբ ես դառնամ հայր:
Լոնտոն, Մայիս 1961
