
Խմբագրական 1
Մարկ Նշանեան | ԺԱՄԱՆԱԿԸ 5
Յարութիւն Քիւրքճեան | ՉՈՐՍ ՏԱՍՆԱՄԵԱԿ ԵՏՔ 18
Գրիգոր Պըլտեան | ԱՐՄԱՏԱԽԻԼ 30
Վարդան Մատթէոսեան | ՅԻՇՂՈՒԹԻՒՆՆԵՐ ԱՃՄԱՆ ՏԱՐԻՆԵՐԷՆ 39
Յակոբ Կիւլլիւճեան | ՆՇԱՆԵԱՆ ԵՒ ՊԱՐԱԳԱՅ ԻՒՐ 53
Դալար Շահինեան | ՔՆՆԱԴԱՏԻՆ ՀԱՅԵԼԻՆ՝ ԸՄԲՈՍՏՈՒԹԵԱՆ
ԵՒ ԱՇԽԱՐՀԻԿԻՆ ՄԻՋԵՒ 59
Սագօ Արեան | ՄԱՐԿ ՆՇԱՆԵԱՆԻ ՄԱՍԻՆ,
ԿԱՄ՝ ՍՓԻՒՌՔԷՆ ԱՆԴԻՆ 66
Հինգ նկարի պատմութիւն 70
Վիոլետ Գրիգորեան | ՄԱՐԿ ՆՇԱՆԵԱՆՆ ՈՒ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀՈՎԻՒԸ 72
Կարէն Ճալլաթեան | ԲԱՑ ՀԱՄԱՍՏԵՂՈՒԹԻՒՆՆԵՐ 80
Մարկ Նշանեան | ՋՈՐՋՕ ԱԳԱՄԲԷՆ՝ ՎԵՐԱՊՐՈՂԸ
ԵՒ ՎԵՐԱՊՐՈՒԿԸ 104
Սթեֆան Քրիստընսըն | ՄԱՐԿ ՆՇԱՆԵԱՆԻ ԿՐԿՆԱԿԻ
ՀԱՐԿԱԴՐԱՆՔԸ 119
Միշէլ Սիւրիա | ՄՆ, ԻՆՉՊԷՍ ՈՐ Կ՚ԵՐԵՒԱԿԱՅԵՄ ԶԻՆՔ 124
Կիլ Անիճար | ՄԱՀԱՑՈՒԹԵԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆԸ. ՆԵՐԱԾԱԿԱՆ 132
Տէյվիտ Գազանճեան | «ՄԵՆՔ՝ ԱՆՀԱՅԵՐՍ» 144
Մարկ Նշանեան | ԱՒԵՐՈՒՄԻՆ ԱՒԵՏՈՒՄԸ 161
Գառնիկ Աւ. Ք. Գ. | ԱՂԷՏԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ (Մարկ Նշանեանի առիթով) 168
Դաւիթ Մոսինեան | ԹԱՐԳՄԱՆԵԼ ԱՂԷՏԸ 190
Հրայր Անմահունի | ԳԱՂՏՆԱԶԵՐԾՈՒՄԸ 199
Նորվան Արք. Զաքարեան | ՄԱՐԿ ՆՇԱՆԵԱՆ, ԿԱՄ,
ԹԱՐԳՄԱՆԻՉ ՎԱՐԴԱՊԵՏԸ 208
Մարկ Նշանեան | ՀԱՆԴԻՊԱԿԱՑ ԱՓԷՆ (Հատուած) 215
Րաֆֆի Աճէմեան | ՄԱՐԿ ՆՇԱՆԵԱՆ՝ ՊԱՏԿԵՐ, ՊԱՏՈՒՄ,
ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ, ՀԱՏՈՐ 2՝ ՄՐՑԱԿՑՈՒԹԻՒՆՆԵՐ 217
ՄԱՏԵՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ՑԱՆԿ 237
ԽՄԲԱԳՐԱԿԱՆ
1980-ին, մինչ քաղաքը կ՚այրի ու անոր հետ Սփիւռքը կը մտնէ մեծ փոփոխութիւններու ժամանակաշրջան մը, Պէյրութի մէջ իրարմէ անջատ լոյս կը տեսնեն երկու հատորներ, որոնք նախաշաւիղը պիտի դառնան մտածողական լայն աղեղի մը, հայերէն գիրը կրկնողական իր յանկերգէն հանելու ու զայն դէպի արդիականութիւն բերելու ձգտումով, որպէսզի ան ու անով արտայայտուողը կարենայ ինքզինք մտածել որպէս ապագայ։ Եւ ուրեմն անհրաժեշտութիւնը ինքզինք կարենալ տեսնելու ինչպէս որ է՝ հայելաբար, բայց նաեւ այլին մէջէն որպէս թարգմանելի իրականութիւն ու ինքնութիւն։ Երկու հատոր, մէկը՝ Գրիգոր Պըլտեանի Տրամը, միւսը՝ Մարկ Նշանեանի ԿԱՄ շարքի առաջին թիւը, երկուքն ալ օրին գրեթէ աննկատ անցած,— պէտք է ընդունիլ որ օրուան մտահոգութիւնները հայութեան սիրտը հանդիսացող օրրանին մէջ այլ ուղղութիւններով կը բանէին,— կարելի է ըսել երկուքն ալ իրենց օրէն առաջ յայտնուած, կարծես ապագայէն է որ կը խօսէին մեր ականջներուն։ Քառասուն տարի հեռաւորութեամբ է որ կը կատարենք այս անդրադարձը, մինչ երկու հեղինակներն ալ այդ քառասուն տարիներուն ընթացքին պիտի անցնէին աշխատանքի բեղուն ու իսկապէս շնորհաշատ փուլերէ, հատոր հատորի ետեւէ տալով աներեւակայելիօրէն ճոխ արտադրութիւն մը, կամարելով գիրերու աշխարհին լայն տարեր-քը՝ վերլուծականէն մինչեւ փիլիսոփայական, գրականէն մինչեւ թարգմանական, ներառե-լով ժամանակակից մտքի ու մտահոգութիւններու ամբողջ շրջարկը։
Բագինի այս թիւը կը նուիրենք Մարկ Նշանեանին։ ԿԱՄի առաջին այդ թիւէն ետք Նշանեանի արտադրութիւնը կը կազմէ այսօր բազմատասնեակ հատորներու շարք մը, բազմալեզու ու բազմաթիւ ուղղութիւններով ընթացող, որոնց մէջ գրական վերլուծումը, փիլիսոփայականն ու թարգմանականը կը հանդիսանան անոր հաստ ու հիմնական երակները։ Ասոնց կ՚աւելնայ նաեւ դասաւանդութեան երկար ու երախտաշատ գործունէութիւն մը, որ կ՚երկարի ցամաքամասէ ցամաքամաս ու լեզուէ լեզու, որ ինքնին հարազատ մէկ պատկերը կու տայ այն իրականութեան որ մերն է եւ որ կը կոչենք Սփիւռք։ Ո՛չ մէկ ատեն հաւանաբար, եթէ բացառենք Մխիթարեանները, մեր լեզուն ունեցած է իմաստասիրական հիմնաւոր գրականութիւն մը մտածելու ձգտող այսքան լայն աղեղով ձեռնարկ մը։ Վերջապէս այդ չէ՞ թարգմանութեան իսկական նպատակը։ Վերջին տարիներուն, Նշանեանի հատորները լոյս կը տեսնեն ետեւ ետեւի. Բենիամին, Նիցչէ, Բլանշոյ, Բեռման, Ագամբէն, Ֆուկոյ…։ Տակաւին կան ԿԱՄի ինը հատորներուն մէջ երեւցող բազմաթիւ անունները։ Դժուար հեղինակներ ու գրութիւններ, հոյակապ արտադրութեամբ մը մեր լեզուին մէջէն անցնելով, մեր մտքերուն կը դիմեն, պատրաստելով գետին մը, ուրկէ կարելի ըլլար մտածել այս լեզուին ապագան։ Մե՛ր ապագան։
Բացառաբար, ճոխ թիւ մը կը հրամցնենք, մեր ընթերցողներուն հետ կիսել կարենալու համար Մարկ Նշանեանի վաստակին զանազան երեսները շօշափող բազմաթիւ հեղինակներու գրութիւնները։ Մեր մաղթանքն է, որ անոնց ընթերցումը նոյնքան բաւարարող ըլլայ ձեզի համար, որքան որ թիւը ի մի բերելը եղաւ մեզի համար։