0
0
Ստորեւ, լոյս կ՛ընծայենք, “Սիփան“ միութեան հիմնադիր-նախագահ Գրիգոր Գրիգորեանի խօսքը, արտասանուած “ՍԻՓԱՆ“ Միութեան Հիմնադրման 50ևամեակի Տօնակատարութեան, որ տեղի ունեցաւ միութեան հանդիսասրահէն ներս, Դեկտեմբեր 13, 2013-ին Թեհրանի մէջ:
Ջերմօրէն շնորհաւորում եմ “ՍԻՓԱՆ“ Միութեան հիմնադրման 50ևամեակը: “ՍԻՓԱՆ“ի մասին խօսելուց առաջ կարեւոր է համառօտ ակնարկ մը նետել` Թեհրանի քաղաքամասերում հաստատուած մեր ժողովրդի անցեալին, հայկական աւանդութիւնների պահպանման եւ հայրենասիրական զգացումներին, որոնց ամբողջական համադրութեամբ ստեղծուեց “ՍԻՓԱՆ“ միութիւնը:
Այս կապակցութեամբ, կ՛ուզէի համառօտ տեղեկութիւններ փոխանցել: 1945ևթուին, Սովետական Հայաստանի կողմից յայտարարուած “Դէպի Հայաստան“ ներգաղթի լուրը, ուրախութեամբ ընդունուեց արտերկրի հայութեան, ինչպէս նաեւ “Արաքի“ (Սուլթանաբադի) շրջանում:
Արաքի շրջանի ներգաղթողների մեծ մասի մեկնումից յետոյ, որոշ պատճառներով ներգաղթը դադարեց, բայց դժբախտաբար մի խումբ կեղեկիչների եւ որոշ տեղացի պատասխանատուների, կեղծ ու պատիր խոստումներով եւ շինծու լուրերի տարածումով, գիւղացիների մէջ այն մտայնութիւնը ստեղծուեց որ ներգաղթը շուտով պիտի վերսկսի եւ նրանք շուտով պիտի մեկնին Հայաստան: Շտապ մեկնումի լուրը մեծ տագնապ ստեղծեց եւ հաւանական մեկնողները, սկսեցին իրենց ունեցուածքը, կենդանիները եւայլն, չնչին արժէքներով վաճառել վաշխառուներին:
Բայց ներգաղթի հոսկը չը կրկնուեց:
Դժբախտաբար խաբուած ու կեղեքուած անմեղ գիւղացիութիւնը, իր եկամուտի աղբիւրները եւ աշխատանքի կարելիութիւնները կորցրած լինելով, ճարահատուած փոխադրուեց Թեհրան:
Այդ դասակարգն էր, որ իր յամառ եւ յարատեւ աշխատասիրութեամբ, յաղթահարեց բազմաթիւ դժուարութիւններ եւ յաջողեց Թեհրանի արուարձաններում եւ կենտրոնում ստեղծել համեմատաբար բարեկեցիկ կեանք:
Կառուցեցին դպրոցներ եւ եկեղեցիներ:
Դպրոցն ու եկեղեցին ազգապահպանման սիւներ լինելով հանդերձ չէին գոհացնում աճող ու զարգացող երիտասարդութեան տենչերն ու ցանկութիւնները:
Երիտասարդութիւնը դպրոցի եւ եկեղեցու կողքին, եւ այսպիսով 1963 թուին ստեղծուեց “ՍԻՓԱՆ“ միութիւնը:
“ՍԻՓԱՆ“ միութեան մէջ աշխատանքները տարւում էին մարզական եւ մշակութային բնագաւառներում: Քաջալերւում էր ընթերցանութիւնը, կազմուել էր գրադարան: Առաւելաբար ընթերցում էին` Ռաֆֆի, Ահարոնեան, Ռուբէն Տ. Մինասեանի “Հայ Յեղափոխականի Յիշատակները“, եւայլն գրականութիւն:
Յաճախ կազմակերպւում էր դաստիարակչական դասախօսութիւններ: “ՍԻՓԱՆ“ի վարչութիւնը աշխատում էր պատանի եւ երիտասարդ անդամների մէջ արմատացնել` հայրենասիրութիւն, արդարամտութիւն, կարգապահութիւն, քաղաքական հասունութիւն եւ զոհաբերութեան ոգին:
Այդ դաստիարակութիւնը իր շօշափելի արդիւնքը ունեցաւ:
Այդ տարիների պատանիներն ու երիտասարդները, Իրանի հայկական, ազգային հասարակական կեանքում, որպէս ազգային գործիչներ եւ ղեկավարներ, արդիւնաւէտ եւ կարեւոր դեր ունեցան եւ շարունակում են ունենալ:
Խօսքս ամփոփելով, ուզում եմ նշել հետեւեալը.
Սիրելի միութենականներ,
“ՍԻՓԱՆ“ Միութեան 50ամեակի կապակցութեամբ բարի մաղթանքներիս հետ միատեղ, ուրախութեամբ կ՛ուզէի աւելացնել, որ դուք այսօր աւելի բախտաւոր էք, քան մեր սերունդը, որը հիմնադրեց “ՍԻՓԱՆ“ի Մայր մասնաճիւղը 50 տարի առաջ: Այն տարիներին ազատ հայրենիք ունենալը երազ էր միայն: Բայց այսօր այդ երազը բերկրալի իրականութիւն է դարձել: Այսօր մենք ունենք Հայաստանի Անկախ Հանրապետութիւնը:
Հնարաւորին չափ օգտակար գտնուէք եւ ամրապնդէք ձեր կապերը հայրենիքի հետ, միշտ ի մտի ունենալով, որ հայրենիքն է յաւիտենականը եւ վերջնական հանգրուանը աշխարհացրիւ հայ ժողովրդի:
Սփիւռքահայ անուանի գրող մտաւորական` Մուշեղ Իշխանը, տարիներ առաջ երբ տարբեր երկրներում այցելել է հայկական գաղթօճախներ, ցաւով ականատես է եղել հայրենիքից հեռու հաստատուած մեր հայրենակիցների ձուլման անխուսափելի իրականութեան:
Խօսքս վերջացնում եմ Մուշեղ Իշխանի դիպուկ բանաստեղծութեամբ, որտեղ պատկերացրել է հայրենիքի եւ հայրենի հողի կարեւորութիւնը եւ հայրենիքից հեռու օտարութեան մէջ ապրող ազգերի տուայտանքը:
ՀՈՂԻՆ ՎՐԱՅ ՈՒՐԻՇԻՆ
Հողին վրայ ուրիշին,
Տունը որ դուն շինեցիր.
Քար է միայն, հող ու կիր:
Հողին վրայ ուրիշին,
ծառը որ դուն տնկեցիր,
Չի տար կեանքի
հովանին:
Հողին վրայ ուրիշին
լոյսը որ դուն վառեցիր,
Ցոլք է լոկ ոսկեցիր:
Հողին վրայ ուրիշին,
սէրը որ դուն գրկեցիր,
Չի տաքացներ քու
հոգին:
Եւ հողին մէջ ուրիշին,
քու ոսկորներդ անտէր
Ցուրտէն յաւետ կը մրսին:
